Բաց նորարարության հանրային լաբորատորիա Երևանում

Արս Տեխնեի Շարժական ստեղծարանն ապակենտրոն, շարժական ստեղծարար և տեխնիկական արվեստանոց է, որն ուղղված է բաց հասանելիությամբ արտադրության, պրոտոտիպավորման և համագործակցային հետազոտությունների հնարավորությունները հասանելի դարձնելուն՝ ինչպես Երևանում, այնպես էլ նրա սահմաններից դուրս։ Ի տարբերություն ավանդական մեյքերսփեյսների, որոնք կապված են ֆիքսված վայրերի հետ, կամ համալսարանային լաբորատորիաների, որոնք սահմանափակ մուտք ունեն, այս նախաձեռնությունը խթանում է համայնքային, բաց տեխնոլոգիական և գեղարվեստական հետազոտությունների մշակույթը։

Հենվելով DIY (Արա՛ ինքդ) և DIWO (Արա՛ ոււրիշների հետ) մեթոդաբանությունների վրա, ստեղծարանը զարգացնում է ինքնաբավության, համատեղ գիտելիքի և էկոլոգիական պատասխանատվության սկզբունքները։

Գիտության, ճարտարագիտության և արվեստի միջառարկայական գիտելիքները միավորելով՝ Ars Techne-ի Շարժական ստեղծարանը նպատակ ունի ժողովրդավարացնել տեխնոլոգիական հասանելիությունը, խթանել տեղային նյութական նորարարությունը և փորձարկել վերականգնվող, շրջակա միջավայրի վրա նվազագույն ազդեցություն ունեցող տեխնոլոգիաները, որոնք համահունչ են կայուն ապագային։

Համատեքստ․ Ինչու՞ է Երևանին անհրաժեշտ համայնքային ստեղծարան

Չնայած Հայաստանի գիտական և գեղարվեստական նորարարությունների հարուստ պատմությանը, Երևանում ներկայումս բացակայում է հանրային, համայնքային ստեղծարանը։ Գործող լաբորատորիաները հիմնականում տեղակայված են համալսարաններում և մասնավոր հետազոտական կենտրոններում, ինչը սահմանափակում է անկախ նորարարների, ուսանողների, արվեստագետների և ձեռներեցների մուտքը, ովքեր չունեն ինստիտուցիոնալ կապեր։

Արս Տեխնեի Շարժական ստեղծարանը ձգտում է լրացնել այս բացը՝ գործիքները, մենթորությունը և գիտելիքը ուղղակիորեն տեղափոխելով հանրային տարածքներ, մշակութային հարթակներ և տեղային նախաձեռնություններ։ Այն խրախուսում է տեղական նյութական փորձարկումները և այլընտրանքային ստեղծարար մեթոդները, խթանելով տեխնոլոգիաների և արվեստի հանրային ներգրավվածությունը։

Նպատակներ և Գործունեություն

• DIY & DIWO նորարարական Լաբորատորիա՝ շարժական հարթակ, հագեցած վերամշակված և տեղում հայթայթված նյութերով, ինչպես նաև 3D տպիչներով, CNC սարքավորումներով, էլեկտրոնային արհեստանոցներով, կենսագործվածքային (biofabrication) հավաքածուներով և ցածր տեխնոլոգիական (low-tech) փորձարարական գործիքներով։
• Աշխատարաններ և բաց արվեստանոցներ՝ ինտերակտիվ հանդիպումներ, որոնք ընդգրկում են թվային արտադրություն, ԱԲ-օժանդակ ստեղծարարություն, կենսաարվեստ (bioart), վերամշակում (upcycling), սնկային (mycelium-based) նյութեր և քաղաքացիական գիտության մեթոդաբանություններ։
• Էկոլոգիական և վերականգնվող Պրակտիկաներ՝ ցածր էներգիայի, կենսաքայքայվող և շրջանաձև (circular) նախագծման մոտեցումների խթանում, թափոնների վերածում ռեսուրսի, կենսադիզայնի (biodesign) և այլընտրանքային էներգետիկ աղբյուրների ուսումնասիրություն։
• Հանրային միջամտություններ և վայրընթաց տեղակայումներ՝ ժամանակավոր լաբորատորիաներ և գեղարվեստական ակտիվացումներ, որոնք արձագանքում են քաղաքային և գյուղական միջավայրի սոցիալական ու էկոլոգիական մարտահրավերներին։
• Համագործակցային հետազոտություններ և նախատիպավորում՝ բաց հրավերներ արվեստագետների, դիզայներների և գիտնականների համար՝ մշակելու միջառարկայական նախագծեր, որոնք վերաիմաստավորում են տեխնոլոգիաների նյութականությունը։
• Հանրային գիտելիքի և տեխնոլոգիաների համատեղում՝ բաց կոդով (open-source) փիլիսոփայության որդեգրում, բոլոր նախագծերը, փաստաթղթերը և մեթոդաբանությունները դարձնելով հանրային և հարմարեցվող։

Տեսլական․ դեպի վերականգնվող և ապակենտրոնացված գիտելիքային էկոհամակարգի 

Արս Տեխնեի Շարժական ստեղծարանը ոչ միայն գործիքների հասանելիություն է ապահովում, այլ նաև ապրող, փոփոխվող ենթակառուցվածք է, որը վերաիմաստավորում է համագործակցային գիտելիքի արտադրությունը և կայուն ստեղծարարությունը։ Չհարմարվելով ռեսուրսների շահագործող մոդելներին՝ այս նախաձեռնությունը ձգտում է մշակել հետաճի (post-growth), վերականգնվող (regenerative) և էկոլոգիապես զգոն նախագծային մեթոդաբանություններ, միաժամանակ հնարավորություն տալով համայնքներին վերագտնել ինքնավարությունը սեփական տեխնոլոգիական ապագայի նկատմամբ։

Ինստիտուցիոնալ սահմանափակումներից դուրս գործելով՝ Քոչվոր Մեյքերսփեյսը խթանում է․

• Ինքնավար, DIY ուսուցում և ստեղծարարություն՝ նվազեցնելով կախվածությունը կոմերցիոն տեխնոլոգիաներից և խթանելով տեղական հմտությունների զարգացումը։
• Շրջանաձև, թափոնների նկատմամբ զգոն տեխնոլոգիական մոտեցում՝ վերամշակված նյութերը վերածելով գործառնական գործիքների և արվեստի գործերի։
• Կայուն, համայնքային նորարարություն՝ ապահովելով, որ տեխնոլոգիական զարգացումները համահունչ լինեն էկոլոգիական և սոցիալական դիմացկունության սկզբունքներին։